این شماره پلاک ماشین شما است / یا حیوان آزاری از سنتی تا مدرن

نقدی بر نقد ِ حیوان آزاری

زنان قبیله ای در آفریقا از کودکی به گردن خود گردنبــندهای مخصوص می بندند تا گردن هایشان به مرور بلند و بلندتر شود ، چرا که گردن بلند نشانه زیبایی است و هرچه بلندتر ، زیباتر .

زنان قبیله ای دیگر در همان آفریقا گوشواره های سنگین به گوش های خود می آویزند تا حلقه گوش هایشان بزرگ و بزرگتر شود ، هرچه بزرگتر ، زیباتر .

زنان مصر باستان سرهای خود را می تراشیدند و سر تراشیده ی زنان ، یکی از زیبایی ها و جذابیت های آنان بود .

زنان هندی و شرقی ، با رنگ به صورت خود خال می گذاشتند تا زیباتر شوند .

و بسیاری دیگر از این قبیل رسوم و آداب سنتی .

امروز اما زنان برای زیباتر شدن تن و جان به تیغ جراحی می سپارند و دماغ و لب و گوش و چانه و شکم و پهلو را کوچک یا بزرگ می کنند ، دقایق طولانی پوست شان را به دستگاه سولاریوم می سپارند تا سیاه شوند !!! و ظاهرا زیباتر ! خال هایشان را جراحی می کنند تا پوستی صاف داشته باشند و با پاشنه های ۱۰ – ۱۲ ســــانتی متری قدهایشــــــان بلند جلوه می دهند و به زور قرص و دارو و رژیم های آدم کش ، لاغر و لاغرتر می شوند و این راه و رسم زیبا شدن در روزگار مدرن و پسامدرن است .

اما اینجا قصد نداریم بگوییم کدام خوب است و کدام بد و کدام راه است و کدام بی راه و کدام زیبایی هست و کدام نیست .

اما سوال اینجا است :

چرا عمل آن زنان برای زیباتر شدن به علاوه رعایت رسوم و آداب اصیل و قبیله شان ، تحجر است و عقب ماندگی و رفتار حیوانی با زن ؛ ولی سولاریوم و برهنگی و تیغ جراحی زیبایی و آمپول بوتاکس و پروتز و چه و چه نشان تمدن است و استقلال زن و پیشرفت … !؟

چرا شکل سنتی یک عملکرد ، زشت است و بد و غیر اخلاقی و ضد انسانی اما شکل مدرن شده و امروزی اش حتما خوب است و انسانی و اخلاقی.

چرا ما فکر می کنیم هرچیز قدیمی اش و سنتی اش بد است و حتما شکل مدرن شده و امروزی اش خوب است ؟!

اساسا ما چه تعریفی از سنت و مدرنیــــته داریــــم که مدرن را حتما خوب می دانیم و سنتی را معادل فناتیک و متعصب و بد و غیر اخلاقی و غیر انسانی می دانیم ؟!

چرا اگر دختری در سن ۱۰ – ۱۵ سالگی ازدواج می کرده است در حقش ظلم شده بوده و امروز که همین مدرن شدن ها و امروزی شدن ها و فمنیسم های قلابی و غیر قلابی و دفاع از حقوق زنان و تحصیل و اشتغال آنان ، سن ازدواج دختران را به مرز ۳۰ – ۳۵ سالگی رسانده است ، در حقشان ظلم نمی شود آن هم در شرایطی که بهترین سال های عمرشان تباه شده و مادر شدنشان دیر شده و …

و امروز آنچه باعث نگارش این سطور شده است نه دفاع از حقوق زنان دیروز است و امروز و نه مباحث فمینستی و شبه فمنیستی ، بلکه سوالی است شاید مهم تر ، سوال در مورد آنچه اخلاقی است و آنچه ضد اخلاقی و این اشاره به عملکرد زنان در قدیم و امروز شاید مصداقی است بر آنچه این روزها بازارش داغ است و عجیب داغ است : بازار حمایت از حقوق حیوانات !!!

۱- در جهانی که حقوق انسان ها رعایت نمی شود این همه از حقوق حیوانات گفتن و به آن پرداختن ، دور شدن از اصل است و پرداختن به حاشیه ، در جهــــانی که حقوق انســــان ها توســـط خود انسان ها رعایت نمی شود ، پرداختن به حقوق حیوانات دوباره زیر پا گذاشتن حقوق انسان است.

۲- بررسی و یافتن پاسخ این سوال شاید ابتدایی ترین و البته اصلی ترین قدم باشد برای رعایت حقوق حیوانات : چه چیز حق حیوانات است و چه چیز نیست و کدام عملکرد ، ضد حیوانات است و کدام نیست    .

۳- رفتاری که جامعه مدرن بر حیوانات به عنوان حیوانات خانگی (pet) روا می دارد خود چه میزان اخلاقی و چه میزان غیر اخلاقی .

در پاسخ به این سوال ها باید گفت :

در مباحث اخلاقی چه اخلاق در معنای اتیک (ethics) و چه در معنای اخلاق دینی و هنجاری اش ( normative ethics ) ، حیوانات جایگاه مشخصی دارند که نباید به آنها ظلم شود . اما همه ی این دیدگاه های اخلاقی در ابتدا جایگاه حیوانات را در قــــیاس با ســــایر پدیده ها تعیین می کند و از دیدگاه نگارنده انسان همواره جایگاه والاتر از حیوانات دارد و حیوانات مانند سایر پدیده های جهان هستی در خدمت این اشرف مخلوقات است تا به اهداف انسانی خود برسد  . پس نباید به بهانه پرداخت به حقوق حیوانات ، حقوق انسان ها را فراموش کرد و احیانا زیر پا گذاشت مانند انواع گیاه خواری و حیوان پرستی و چه و چه که انسان را نادیده گرفته و حیوان جایگاهی والاتر از انسان می یابند .

به علاوه اینکه از لحاظ موضوعیت و پرداخت به مسئله حقوق حیوانات باید اولویت را رعایت کرد و در زمانه ای که حقوق انسان ها در جای جای جهان به بهانه های مختلف و گاها بی بهانه زیر پا گذاشته می شود چرا باید همه توان رسانه ای و قوای نیروی انسانی و پول و اندیشه و امثالهم به جای خرج شدن برای احقاق حقوق انسان ها ، خرج احقاق حقوق حیوانات شود آن هم در شرایطی که مدعیان این عرصه باز هم شکل سنتی حیوان آزاری را مورد انتقاد قرار می دهند و اشکال مختلف مدرن و امروزی حیوان آزاری باز هم توسط همین گروه ، شکلی است از مدرنیته و رشد و پیشرفت و امروزی بودن و پرستیژ و High class بودن :

در انواع و اقسام کلینیک ها و مطب های دام پزشکی،  انواع حیوانات خانگی نر و ماده را عقیم می کنند ! چرا ؟ تا برای صاحبان مدرن و امروزی شان دردسر جفت گیری و قاعدگی و بارداری و چه و چه نداشته باشند و این هیچ وقت منجر به هیچ گونه راهپیمایی و بیانیه ای نمی شود و هیچ پست اینستاگرامی و تلگرامی و امثالهم دست به دست نمی شود و صدای هیچ کس هم در نمی آید .

این حیوانات خانگی را به زور لباس های عروسکی به تن می کنند و با قلاده در خیابان ها و پارک ها می چرخانند و باز هم صدای هیچ کس در نمی آید و در انواع فستیوال ها رنگ آمیزی شـــــان می کنند و به مســــابقه می گذارند .

این حیوانات خانگی از سگ و گربه به زور با انواع شامپو و صابون و عطر و ادکلن می شویند و سشوار می کشند و عطر و ادکلن می زنند و دچار مرگ تدریجی می کنند و اگر اشتباها یکی از آنها بچه ای بزاید به قیمت گزاف می فروشند و بچه ها را از مادر جدا می کنند و این اصلا ضد حقوق حیوانات نیست .

اما استفاده از حیوان برای بارکشی ، گله داری ، ذبح گاو و گوسفند و مرغ و خوردن مرغ و گوشت و تخم مرغ و شیر زیر پا گذاشتن حقوق حیوانات است !!

قبول دارم که اتفاق اخیر ( کشته شدن یک سگ توسط مردی وانت سوار که با شماره پلاک ماشینش شناسایی شد ) و هر اتفاقی مانند آن و کشتن حیوانات بی دلیل و به شکلی بیمارگونه اشتباه است و غــــیر اخـــــلاقی و گناه ( از دیدگاه دین و قانون ) اما فراموش نکردن آنچه در بالا ذکر شد ، لازمه تعدیل و تصحیح این گونه حرکت ها خواهد شد و منجر خواهد شد تا فقط اشکال خاصی از حیوان آزاری ، حیوان آزاری نامیده نشود و انواع حیوان آزاری مدرن و شیک و High class مورد بررسی و نقد و نظارت مردمی و قانونی قرار گیرد .

ما باید تمرین کنیم و بیاموزیم که پدیده های سنتی الزاما بد ، زشت و ناکارآمد و غیر اخلاقی و غیر انسانی نیستند و پدیده های مدرن هم الزاما خوب ،  زیبا ، کارآمد ، اخلاقی و انسانی نیستند و دریافت و درک همین موضوع است که جهان را به سوی پست مدرنیسم سوق داده است و ما باید در این برهه ی گذار از سنت به مدرنیسم ، هرچه زودتر به ترکیبی از سنت و مدرنیسم برسیم تا جهان پسامدرن را درک کنیم و بتوانیم در حوزه های فرهنگی و غیر فرهنگی با سایر کشورها رقابت کنیم و به روزگاری برسیم که اول ، حقوق انسان ها ، چه زن و چه مرد ، به اشکال سنتی و مدرن ، زیر پا گذاشته نشود . و بعد ، در ادامه برسیم به رعایت حقوق حیوانات به شکل سنتی و مدرن.

الهام صادقی – هفت گاه