به دنبال ثبت جهانی شهر سوخته لوح یادبود ثبت جهانی آن نیز در شهرستان زابل رونمایی شد.
به گزارش سرویس معماری هفت گاه به نقل از هنرآنلاین ، شهر سوخته در سال ۲۰۱۴ ثبت جهانی شد و پنجشنبه اول آبان ماه نیز لوح یادبود ثبت جهانی شهر سوخته توسط مسعود سلطانی‌فر رئیس میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و در حضور ها اوپینگ رئیس کنوانسیون عمومی سازمان علمی، فرهنگی و آموزشی سازمان ملل متحد( یونسکو) و مسئولان محلی و استانی شهرستان زابل رونمایی شد.
شهر سوخته سیستان یکی از گنجینه‌های فرهنگی و تاریخی شگفتی است که تاکنون در ایران کشف شده و با ثبت آن هزاران گردشگر را به خود جلب خواهد کرد.
مساحت شهر سوخته در حدود ۱۵۱ هکتار است و تاکنون در این مجموعه کار اکتشاف در سطح پنج درصد انجام شده است.
کاوش‌ها در این شهر پیش از انقلاب توسط کارشناسان ایرانی و ایتالیایی آغاز شده بود که با شروع جنگ برای مدتی متوقف شد و در دو دهه گذشته توجه باستان‌شناسان ایرانی و خارجی به این منطقه معطوف شد و نتیجه مطالعات آنان منجر به ثبت جهانی این اثر ارزشمند شد.
همچنین شهر سوخته در عصر خود کانون دانشمندانی بوده است که توانستند به جراحی جمجمه دست بزنند و ابداع کننده بسیاری از نیازهای بشری باشند. همچنین نوع زندگی مسالمت آمیز اقوام آن بر اهمیت این شهر می‌افزاید.
این شهر به لحاظ بافت شهری، جمعیت و برنامه ریزی شهری اولین شهر جهان محسوب می‌شود و بیش از ۵ هزار سال قدمت دارد.
شهر سوخته در ۵۶ کیلومتری زابل در استان سیستان و بلوچستان در حاشیه جاده زابل – زاهدان واقع شده است که در چهار دوره بین سال‌های ۳۲۰۰ تا ۱۸۰۰ قبل از میلاد مردمانی در آن سکونت داشته‌اند.
برای نخستین بار در شهر سوخته یک چشم مصنوعی متعلق به ۴۸۰۰ سال پیش کشف شد که متعلق به زنی ۲۵ تا ۳۰ ساله بود و در یکی از گورهای شهر سوخته مدفون شده بود.
در روی این چشم مصنوعی ریزترین مویرگ‌های داخل چشم توسط مفتول‌‌های طلایی به قطر کمتر از نیم میلی‌متری طراحی شده‌اند. مردمک این چشم در وسط طراحی شده و تعدادی خطوط موازی که تقریباً یک لوزی را تشکیل می‌دهند در پیرامون مردمک دیده می‌شود.
یکی شگفت‌انگیزترین یافته‌‌های شهر سوخته، پیدایی نشانه‌های کهن‌ترین جراحی مغز است.
جمجمه‌ای از دختر دوازده یا سیزده ساله که در ۴۸۰۰ سال پیش، پزشکان آن دیار برای درمان بیماری هیدروسفالی (جمع شدن مایع در جمجمه) بخشی از استخوان جمجمه او را برداشته و جراحی کردند که مدت‌ها بعد از این عمل زنده مانده است.
یک خط کش ساخته شده از چوب آبنوس و همچنین کهن‌ترین تخته نرد جهان به همراه ۶۰ مهره آن در شهر سوخته پیدا شد. این تخته نرد بسیار قدیمی‌تر از تخته نردی است که در گورستان سلطنتی “اور” در بین النهرین پیدا شد.
شگفت از آن اینکه باستان‌شناسان هنگام کاوش در شهر سوخته و در گوری ۵ هزار ساله، جامی را پیدا کردند که نقش یک بز همراه با یک درخت روی آن دیده می‌شود.
آن‌ها پس از بررسی این شی دریافتند نقش موجود بر آن برخلاف دیگر آثار به دست آمده از محوطه‌های تاریخی شهر سوخته، تکراری هدفمند دارد، به گونه‌ای که حرکت بز به سوی درخت را نمایش می‌دهد. هنرمندی که جام سفالین را بوم نقاشی خود قرار داده، توانسته است در ۵ حرکت، بزی را طراحی کند که به سمت درخت حرکت و از برگ آن تغذیه می‌کند.
باستان‌شناسان با نزدیک کردن این تصاویر به یکدیگر موفق شدند نمونه‌ای از یک تصویر متحرک را در قالب یک فیلم ۲۰ ثانیه‌ای به دست آورند.
از دیگر اشیای مهم از میان هزاران شی یافت شده، می‌توان از سفال با امضای سفال‌گر بر روی آن، چکش، سوزن، شهرک‌های مسکونی و ساختمان‌های همه‌گانی هم‌چون آپارتمان، بذر خربزه، حبوبات، ماهی خشک کرده، برنج، زیره، کوره‌های سفالگری، کوره‌های ذوب فلزات، دکمه، تبر، بندکفش، قلاب، شانه سر، طناب، سبد، گل مو، قاب‌های چوبی، کفش، کمربند و … نام برد.
شهر سوخته به عنوان هفدهمین اثر تاریخی ایران در سی و هشتمین اجلاس سازمان علمی، آموزشی ملل متحد در فهرست میراث جهانی به ثبت رسید.
