معماری در مراحل مختلف خصوصاً در طراحی ساختمان به‌ویژه در نما با به‌کارگیری ابزارهای لازم و توجه به شرایط بهره‌برداری بنا می‌تواند نیاز به استفاده از انرژی‌های تجدید ناپذیر را کاهش دهد و بر کیفیت زیست انسان بیفزاید .
سرویس معماری هفت گاه : افزایش جمعیت جهان و توجه به تأمین شرایط آسایش برای زندگی انسان و وابستگی به انرژی‌های تجدید ناپذیر از یک‌سو کاهش منابع سوخت‌های فسیلی را سبب می‌شود و از سوی دیگر آلودگی‌های جبران‌ناپذیر محیط‌زیست را به همراه دارد، آسیب‌هایی که با صرف هزینه‌های گزاف نیز جبران نخواهد شد. ضمن آنکه هزینه‌های تأمین منابع تولید انرژی‌های ساختمان در طول دوران استفاده و بهره‌برداری از آن را بر مصرف‌کنندگان تحمیل می‌کند معماری در مراحل مختلف خصوصاً در طراحی ساختمان به‌ویژه در نما با به‌کارگیری ابزارهای لازم و توجه به شرایط بهره‌برداری بنا می‌تواند نیاز به استفاده از انرژی‌های تجدید ناپذیر را کاهش دهد و برکیفیت زیست انسان بیفزاید. یکی از راهکارهای طراحی در نیل به این هدف نمای ساختمان است که توجه به این مقوله علاوه بر احداث بناهای زیبا و متناسب با معماری روز و فرهنگ و نیاز کاربران و ایجاد فضاهای مناسب باعث کاهش هزینه‌های ناشی از تأمین انرژی و نیز حفاظت از محیط‌زیست با کاستن مصرف سوخت‌های فسیلی و کمک به اهداف معماری پایدار را باعث می‌شود.
با دسته‌بندی نمای ساختمان می‌توان در مورد ویژگی‌های آن‌ها در مورد اتلاف انرژی بحث کرد، در زیر ویژگی‌های برخی از انواع نماهایی که اخیراً به کار می‌روند به‌طور خلاصه بیان شده است.
نماهای تماماً شیشه
نماهای تماماً شیشه از دوران معماری مدرن به‌عنوان پوشش ساختمان‌ها به کار می‌رفتند. هدف از اجرای نمای تماماً شیشه کاهش بار مرده ساختمان‌‌های بلند، سرعت بخشیدن به اجرا، تأمین دید یکپارچه از مناظر بیرون برای ساکنین داخل، ایجاد احساس سبکی و ظرافت در ساختمان از دید یک ناظر شهری و نمایش زندگی درون ساختمان از بیرون به دنبال روشن و خاموش شدن چراغ‌های داخلی در طول شبانه‌روز است.
نماهای تماماً شیشه به علت ضخامت کم و مقاومت حرارتی اندک، مشکلات فراوانی را برای ساکنین فراهم می‌آورند. این مشکلات عبارت‌اند از:
. افزایش بیش از حد دمای داخلی ساختمان در فصول گرم و معتدل سال یعنی نماهای تماماً شیشه درصورتی‌که سایبان خارجی مناسب برای آن‌ها پیش‌بینی نشده باشد، در اوقات گرم و معتدل سال به علت تابش آفتاب به فضای داخل، سبب افزایش بیش از حد دمای داخل می‌شوند.
. احساس عدم آسایش حرارتی در فصول سرد سال که در این حالت دمای سطح نمای شیشه‌ای به علت مقاومت حرارتی کم، در فصول سرد سال نزدیک به دمای محیط خارج بوده و بدن افراد مستقر در نزدیکی نما از طریق تشعشع با نما تبادل حرارت کرده و ساکنین احساس عدم آسایش حرارتی خواهند کرد.
. مصرف زیاد انرژی و آلودگی هوا، به این معنی که در نماهای شیشه‌ای در اثر تبادل حرارت از طریق جابجایی بین هوای گرم داخل اتاق و سطح سرد شیشه، دمای داخل کاهش یافته و برای حفظ دما در حد آسایش، نیاز به مصرف زیاد انرژی خواهد بود. اگرچه انواع گوناگون شیشه‌هایی ساخته شده‌اند که جاذب حرارت بوده و از ورود تابش خورشید به داخل جلوگیری می‌کنند، و یا شیشه‌های دو جداره‌ای وجود دارند که مقاومت هدایت حرارتی بهتری نسبت به شیشه‌های یک جداره دارند، اما با این حال هنوز هم نماهای شیشه‌ای نسبت به سایر مصالح ساختمانی دارای ضریب هدایت حرارتی زیاد بوده و باعث اتلاف حرارت زیاد می‌شوند. اتلاف حرارتی بسیار زیاد و مصرف زیاد انرژی جهت تأمین گرمایش و سرمایش در نماهای شیشه‌ای لاجرم باعث آلودگی بیشتر هوا می‌شود.
نمای کامپوزیتی
کامپوزیت‌ها یک کلاس منحصربه‌فرد از مواد هستند که از ترکیب دو یا چند ماده جداگانه تشکیل شده‌اند که ماده حاصل نسبت به هرکدام از اجزاء تشکیل‌دهنده استحکام و دوام بیشتری دارد. امروزه از کامپوزیت‌ها برای نمای بیرونی ساختمان استفاده می‌شود. ورق‌های کامپوزیت متشکل از دولایه آلومینیوم و یک هسته از جنس پلاستیک یا یک ماده معدنی پرکننده می‌باشند که در بین این دو لایه قرار می‌گیرد. ازآنجاکه نمی‌توان ماده‌ای یافت که همه خواص موردنظر را دارا باشد، باید به دنبال چاره‌ای دیگر بود. کلید این مشکل، استفاده از کامپوزیت‌ها است. خواص کامپوزیت‌ها در مجموع از هرکدام از اجزاء تشکیل‌دهنده آن‌ها بهتر است و اجزاء مختلف، کارایی یکدیگر را بهبود می‌بخشند و این یکی از مزیت‌های کامپوزیت‌ها محسوب می‌شود، از مزایای دیگر کامپوزیت‌ها می‌توان سبک بودن، سهولت در مونتاژ، تعمیر و نگهداری را نام برد. با این وجود کامپوزیت‌ها از نظر انعطاف‌پذیری در اجرا، در سطح ضعیفی عمل می‌کنند.
نمای بایرامیکس
بایرامیکس یک سیستم پوشاننده تزیینی است که برای نماهای داخلی و خارجی استفاده می‌شود. این محصول می‌تواند بر روی دیوارهای رنگ شده، سنگ، سیمان، چوب، مقوای نازک، پلاستیک، فلز و شیشه به کار رود. بایرامیکس که امروزه به‌عنوان نمای تزئینی داخل و خارج ساختمان به کار می‌رود، برای اولین بار در سال ۱۹۹۳ میلادی توسط یک گروه در ترکیه تولید و به دنیا عرضه شد.
محصول حاضر به‌صورت ملات بوده و متشکل از مخلوط دانه‌های گرانیتی و مرمر سرامیزه با تنوع رنگ فراوان و دانه‌بندی‌های متعدد، رزین‌های طبیعی و مصنوعی و سایر افزودنی‌ها است. بایرامیکس بعد از اجرا و خشک شدن، نمای سنگ تزئینی به خود می‌گیرد. این نما روی سطوح چرب، غبارآلود، ناهموار، مرطوب و همچنین مواقعی که هوا طوفانی و دارای گردوغبار است، قابل اجرا نیست. مزایای کاربرد بایرامیکس عبارت‌اند از:
• تنوع رنگ
• کاربرد آسان
• نگهداری و تعمیر آسان
• انعطاف‌پذیری
• قابلیت شستشو با آب
• بایرامیکس به‌راحتی می‌تواند ناهمواری‌های حاصل از گچ‌کاری را بپوشاند.
نمای بایرامیکس علی‌رغم مزایایی که دارد مورد استقبال جامعه مهندسین و پیمانکاران ساخت‌وساز قرار نگرفته است چراکه این نما با بافت فرهنگی و سلیقه‌های ایرانی همخوانی ندارد و جلوه و زیبایی خود را ظرف مدت کوتاهی از دست می‌دهد.
نمای سنگ
دو گروه از سنگ‌های طبیعی که در نمای ساختمان به کار می‌روند سنگ‌های آهکی و سنگ‌های آذرین هستند. سنگ‌های آهکی معمولاً به دلیل وجود رگه‌هایی که در آن‌ها دیده می‌شود، استحکام چندانی ندارند و مشکل سنگ‌های آذرین معمولاً جذب آب پایین و عدم چسبندگی با بدنه ساختمان است. نمای ساختمان به دلیل قرار گرفتن در معرض شرایط جوی (باران، یخبندان، آفتاب و آلاینده‌ها) از اهمیت خاصی برخوردار است. سنگ نما باید ویژگی‌های خاصی داشته باشد تا بتواند در برابر این عوامل دوام بیاورد. بنابراین سنگی که در نما استفاده می‌شود باید شرایط زیر را داشته باشد.
. متناسب با آب‌وهوای منطقه باشد.
. قابلیت صیقل خوردن و برش را داشته باشد.
. مقاومت‌های کششی و خمشی نسبتاً خوبی را دارا باشد.
. ترکیبات کانی‌شناسی آن باید در نظر گرفته شود.
. سنگ انتخابی باید چسبندگی خوبی را با ملات داشته باشد (دارای جذب آب مناسب باشد).
. رنگ آن با ثبات باشد و در برابر بخارها و گازها و پرتو آفتاب پایدار باشد.
نمای سرامیک
با توجه به قیمت بالای سنگ و باری که سنگ به ساختمان تحمیل می‌کند، جهت نمای ساختمان در بعضی کشورها استفاده از سرامیک رواج قابل ملاحظه‌ای پیدا کرده است. نمای سرامیک مشکل وزن را تا حدود یک‌چهارم وزن سنگ حل کرده است ولی مشکل پیوستگی سرامیک و نما به‌جز در موارد اندکی حل نشده است و با استفاده از روش‌های نصب سعی در حل مشکل پیوستگی اجزای نما وجود دارد. این نماها با توجه به طراحی قابل‌کنترل می‌توانند زیبایی خاص خود را به بیننده تقدیم کنند. ازجمله معایب نماهای سرامیکی عایق نبودن آن به سرما و گرما و صدا است. همچنین نماهای سرامیکی به دلیل بازتاب شدید نور در مکان‌های شلوغ به کار نمی‌روند.
نمای آجر
یکی دیگر از انواع نماها، نماهای آجری هستند که شامل آجرهای رسی و آجرهای شیلی می‌شوند. نماهای آجر علاوه بر زیبایی، تنوع و ثبات رنگ، به دلیل ضریب انتقال حرارت پایین آجر، نقش یک عایق حرارتی و برودتی را برای ساختمان ایفا می‌کنند و درنتیجه از هدر رفتن انرژی توسط سیستم گرمایشی و سرمایشی ساختمان جلوگیری می‌کنند. نماهای آجر بر حسب جنس و رنگ خود باعث دفع و انعکاس گرما در فصل تابستان و جذب انرژی خورشیدی و گرم شدن ساختمان در فصل زمستان می‌شوند.
