امروز ۱۸ مرداد سالروز درگذشت ابوالقاسم پاینده است، وی بیش از ۴۰ کتاب با موضوع‌های مختلف دارد. از مهم‌ترین فعالیت‌های وی می‌توان به ترجمه کتاب «تاریخ طبری» در ۲۰ مجلد اشاره کرد که با قلمی روان و قابل فهم ترجمه شده است.
به گزارش سرویس ادبیات هفت گاه، امروز (۱۸ مردادماه) سالگرد درگذشت ابوالقاسم پاینده، روزنامه‌نگار، داستان‌نویس، نویسنده و مترجم است.
وی در سال ۱۲۹۰ شمسی در نجف‌آباد به دنیا آمد، در همان‌جا مقدمات علم را شروع و پس از رفتن به اصفهان بقیه علوم خود را تکمیل کرد. به دلیل زندگی سخت و معیشت تنگ، به ناچار در چاپخانه مشغول کار شد که این اشتغال، نقشی اساسی در آینده او داشت. در سال ۱۳۲۱ به تهران آمد و از یک سال بعد به ترجمه کتاب مشغول شد. پاینده در سال ۱۳۲۱ شمسی، مجله هفتگی صبا را بنیاد کرد (که تا سال ۱۳۳۰ منتشر شد) و بعد در فرهنگستان ایران به کار پرداخت. سال ۱۳۲۶ شمسی ریاست اداره تبلیغات را بر عهده گرفت و از آن به بعد کم‌کم، فعالیت‌های سیاسی خود را شروع کرد که در این راستا در سال ۱۳۲۸ نماینده مردم نجف آباد شد و به مجلس موسسان دوم رفت. در سال ۱۳۴۴ شمسی هم نماینده ایران در کنفرانس اسلامی مکه شد.
یکی از مهم‌ترین فعالیت‌های ارزنده فرهنگی ابوالقاسم پاینده نجف‌آبادی، ترجمه «تاریخ طبری» است. ابوالقاسم پاینده، «تاریخ طبری» را که بیانگر حوادث از اول خلقت آدم تا سال ۳۰۰ هجری است با قلمی روان و قابل فهم در حدود ۲۰ جلد ترجمه کرد. در حالی‌که تاریخ طبری دارای عبارت‌های پیچیده عربی هزار سال پیش و ترجمه آن بسیار دشوار است که تنها از عهده یک گروه متخصص و مسلط بر زبان عربی بر می‌آید اما پاینده با اراده قوی این کار را به صورت شخصی به پایان رساند.
«تاریخ الرسل و الملوک» یا «تاریخ الامم والملوک» معروف به «تاریخ طبری» کتابی است به زبان عربی که از سوی محمدبن جریر طبری، تاریخ‌نگار و محقق مسلمان ایرانی در اواخر سده سوم پس از هجرت به رشته تحریر درآمده است. طبری نویسنده مشهورترین، مهم‌ترین و ارزشمندترین مجموعه‌های مفصل تاریخ عمومی اسلام و جهان به شمار می‌آید. وی این کتاب را پس از پایان تفسیر قرآنش تالیف کرد. تاریخ طبری، تاریخ را از زمان خلقت شروع کرده و سپس به نقل داستان پیامبران و پادشاهان قدیمی می‌پردازد. در بخش بعدی کتاب طبری به نقل تاریخ پادشاهان ساسانی و از آنجا به نقل زندگی پیامبر اسلام، حضرت محمد (ص) می‌پردازد. در این کتاب وقایع پس از شروع تاریخ اسلامی (مقارن با هجرت به مدینه) به ترتیب سال تنظیم شده و تا سال ۲۹۳ هجری شمسی را در برمی‌گیرد.
تاریخ طبری دارای ۱۶ جلد و مرجع عمده تاریخ ایران تا اول سده چهارم هجری است، همچنین این کتاب ماخذ عمده بسیاری از کسانی واقع شده است که بعد از طبری به تالیف تاریخ اسلام اهتمام ورزیده‌اند. برخی دیگر از مهم‌ترین آثار ترجمه‌ای پاینده، ترجمه قرآن کریم، نهج‌الفصاحه، مروج‌المذاهب و تاریخ سیاسی اسلام است.
برای ترجمه روانی که وی از قرآن کریم داشته است، مرحوم علامه امینی صاحب «الغدیر» در تقدیرنامه‌ای به وی فرمودند: «این قدم برجسته‌ای است که در راه ترجمه قرآن کریم برداشته‌اید و الحق که خوب از عهده آن برآمده‌اید. آفرین بر آن خامه شیوا و بیان رسا و شیرین.»
با این همه، نقدهایى هم بر ترجمه او وارد شده که سلسله نقدهاى استاد محمد فرزان از آن شمار است و پاینده آنها را در چاپهاى بعدى ترجمه خود اعمال کرد؛ البته نخستین نقد منتشر شده بر این ترجمه، به قلم شهید مرتضى مطهرى در مجله یغما منتشر شد.
از مرحوم ابوالقاسم پاینده، بیش از ۴۰ اثر در موضوعات مختلف به یادگار مانده است. «مردکشان جوزدان»، «دکتر ریش»، «کتاب املاء یا دستور نوشتن»، «ترجمه زندگانی محمد»، «علی علیه‌السلام ابرمرد تاریخ»، «قدمگاه شهرک نون»، «ترجمه التنبیه و الاشراف (علی بن حسین مسعودی، ۱۳۴۹)»، «ترجمه اسرار نیک‌بختی (اوریزان ماردن، ۱۳۳۳)»، «ترجمه تاریخ سیاسی اسلام از آغاز ظهور تا انقراض دولت اموی (دکتر حسین ابراهیم حسن، سه جلد، ۱۳۱۸)»، «ترجمه چرا فرانسه شکست خورد (آندره موروآ، ۱۳۱۹)»، «ترجمه در آغوش خوشبختی (لرد آوری بوری، ۱۳۱۳)»، «ترجمه تاریخ عرب (از فیلیپ حتی، دو جلد، تبریز، ۱۳۴۴)»، «ترجمه عشق و زناشویی (نیکلا حداد، ۱۳۳۵)»، «ترجمه قوه عصبی» و «تمدن اسلامی ترجمه جلد یازدهم تاریخ ویل دورانت» برخی از آثار وی را تشکیل می‌دهند.
منبع: ایبنا
