نسترن هاشمی : «شعر زن» روایت زن امروز است .

به گزارش سرویس موسیقی هفت گاه ، نشست رسانه ای آلبوم « شعر زن» ، اولین آلبوم موسیقی نسترن هاشمی ( مدرس دانشگاه ، آهنگساز و تنظیم کننده و نوازنده و مدرس سنتور ) که به تازگی روانه بازار موسیقی شده است ، چهارشنبه ۲۸ آذر ماه با حضور جمعی از اهالی رسانه برگزار شد . نسترن هاشمی در  این نشست دوستانه درباره فعالیت های تازه خود توضیحاتی داد و پاسخگوی پرسش خبرنگاران درباره انتشار آلبوم جدیدش بود .

نسترن هاشمی ، آهنگساز و تنظیم کننده ی « شعر زن» در آغاز این نشست به معرفی این آلبوم موسیقی پرداخت و درباره تصویری که از زن در این آلبوم به اجرا درآورده است ، گفت : « شعر زن» روایت زن امروز است ، زنی که علاوه بر تمامی ابعاد وجود خود به عنوان یک زن ، توان حضور در جامعه را دارد و در هر شغلی که هست می‌تواند به بهترین نحو ممکن فعالیت داشته باشد . زنی که پشتکار دارد ، سرسخت و جدی است ، نمی‌نشیند و مشکلات نمی‌تواند او را از پای در آورد ، زنی که فراتر از چشم ، ابرو و مو به عنوان یک انسان ، پتانسیل کار و فعالیت دارد ‌. « شعر زن» روایت زن امروز است .

هاشمی در ادامه اضافه کرد : من به عنوان نماینده ای از جامعه زنان ایرانی ، آلبوم “شعر زن” را منتشر کرده ام تا اعلام کنم که بانوان با تمام سختی ها و محدودیت هایی که دارند ، می‌توانند بسیار جدی فعالیت کنند ، امید دارم که این آلبوم را بشنوند و به دلشان بنشیند .

او با بیان اینکه « شعر زن» در چهارچوب ردیف موسیقی ایرانی ساخته شده  است ، درخصوص معرفی جنبه هنری این آلبوم اظهار داشت : « شعر زن» ، در چهارچوب موسیقی دستگاهی ایرانی ساخته شده است و من برای تک تک جملاتش می‌توانم از ردیف موسیقی ایرانی شاهد بیاورم . به جهت خالی بودن بخش زهی و ساز کششی در بخش باس مجبور به استفاده از ساز ویولن سل شده ام که بتوانم آن بخش را در ارکستر خود پر کنم . این اثر با یک آنسامبل از سازهای ایرانی و ارکستراسیون ایرانی ، در اکثر جملات به صورت پُلی فونی و چند صدایی ساخته و تصنیف شده است . هارمونی هایی که در این کار استفاده شده تماماً در موسیقی ایرانی جای می گیرد و خوش صدا شنیده می‌شود و گوش ما را به سمت موسیقی غربی نمی‌برد و چهارچوب موسیقی ایرانی را در ذهن ما نمی‌شکند . نکته مهم این که موسیقی ما قطعا می تواند چند صدایی باشد ؛  درصورت مطالعه ، آموزش و شناخت ردیف موسیقی ایرانی و هارمونی غرب و تطبیق آن با موسیقی ایرانی ، می توانیم از چند صدایی استفاده کنیم . مهم آن است که بدانیم در چه قسمت هایی می‌توانیم رنگ های صوتی دیگر به کار بگیریم .

 یکی از شاخصه های کار من  ، مُد گردی در فضاهای مختلف موسیقی ایرانی است . من با ربط های منطقی که در ردیف وجود دارد ، در گوشه های موسیقی ایرانی حرکت کرده ام . البته الزاماً طبق ردیف معرفی شده ای که وجود دارد پیش نرفته ام ، چون فکر می‌کنم ردیف برای ما یک الگو است و ما باید با استفاده از آن درس بگیریم ؛ در واقع ما باید بیان خود را داشته باشیم .

این نوازنده و مدرس سنتور در تکمیل صحبت هایش عنوان کرد : پس ما چند نکته مهم داریم ؛ حفظ چهارچوب ردیف موسیقی ایرانی و بودن در ردیف موسیقی ایرانی ، استفاده از آنسامبل سازهای ایرانی و استفاده از هارمونی در موسیقی ایرانی و تلفیق شعر و موسیقی ؛ به این شکل ، به صورت علمی ، اثری تولید می‌شود که قابل دفاع است .  اصول مربوط به تلفیق شعر و موسیقی در “شعر زن” رعایت شده است و حرکت پلی فونیک ملودی ها روی یکدیگر در بعضی قطعات آلبوم به چشم می‌خورد . قطعات این آلبوم به صورت تکنوازی ، گروه نوازی یا قطعات ضربی و  بی کلام و همین طور قطعات با کلام و تصانیف است .

بعد از پایان توضیحات سرپرست گروه موسیقی بانگ نو ، این نشست با پرسش های خبرنگاران در رابطه با تولید آلبوم موسیقی « شعر زن » ، فعالیت های موسیقایی نسترن هاشمی و نظرات او در رابطه با موسیقی ادامه یافت . 

هاشمی در پاسخ به سوال اول که در خصوص موانع موجود بر سر راه  انتشار اولین آلبوم موسیقی مطرح شده بود ، گفت : لحظه به لحظه ی این کار با سختی هایی همراه بود که شیرین تر از آن سختی ها امکان پذیر نبوده است . به این خاطر که مرا به سمت بیان ناگفته های ذهن و احساسم در قالب موسیقی حرکت می داد . در نتیجه با کمال میل به استقبال سختی ها رفتم . اگر بخواهم مشکلات را لیست کنم باید به هماهنگی با نوازنده ، استودیو و مسائل مالی و همین طور گرفتن رضایت نامه از شاعر و وارثان شعرا و همچنین دشواری کار با خواننده های موسیقی ایرانی اشاره کنم . با این وجود لحظه به لحظه آن برای من لذت بخش بوده است و اگر بارها به دنیا بیایم با تمام سختی های موجود ، دوباره همین مسیر را خواهم رفت .

این آهنگساز و مدرس دانشگاه به این پرسش که چرا بعد از سالها فعالیت در این حوزه ، این زمان را برای انتشار اولین آلبوم خود در نظر گرفته است پاسخ داد : برای ارائه ی یک اثر به جامعه باید ثانیه به ثانیه آن را مزه مزه کرد . می دانستم وقتی به یک پختگی نسبی در بیان ، علم ، ساز و شناخت جامعه و سلیقه مردم برسم ، زمانی است که حق دارم به عنوان یک مولف ، اثری را ارائه دهم . فکر می کنم بعد از سال ها نوازندگی و تلمذ خدمت اساتید بزرگوار موسیقی ایرانی و تدریس در دانشگاه و بعد از سال ها شنیدن ، نوشتن و مشق کردن موسیقی ، الان زمان مناسبی برای انتشار این آلبوم بوده است و نهایتا این اثری است که توان دفاع از آن را دارم و می‌دانم چه کار کرده ام ، در نتیجه می‌توانم آن را به جامعه ارائه  دهم .

سوال بعدی درباره علت انتخاب شعرهایی از حسین منزوی و سیاوش کسرایی بود ؛ شعرایی که کمتر به سراغ آنها می روند . سرپرست گروه بانگ نو در پاسخ گفت : بسیاری از اساتید از شعرهای آقایان سیاوش کسرایی و حسین منزوی  استفاده کرده اند . در آثار آقای مشکاتیان از شعرهای این عزیزان فراوان استفاده شده است . علت انتخاب من از اشعار شعرای معاصر به این دلیل است که وقتی موسیقی من ، موسیقی امروز است و خودم با معضلات جامعه مدرن درگیر هستم ، باید شعر هم شعر امروز باشد و دردهای جامعه امروز را بیان کند ؛ همه چیز باید متناسب با حال فعلی باشد .

« آیا موسیقی سنتی می تواند حرف روز جامعه را بزند یا نه ؟! »، سوال دیگری بود که در ادامه ی این نشست خبری از آهنگساز آلبوم ” شعر زن ” پرسیده شد . او در این باره بیان کرد : بله ؛ حتما می تواند . بر سر کلمه « سنتی » بحث است که آیا ما باید به این نوع از موسیقی ، موسیقی سنتی یا موسیقی اصیل یا موسیقی کلاسیک ایرانی یا موسیقی فاخر ایرانی بگوییم ؟! کلمات بسیاری برای بیان موسیقی ریشه دار ایرانی پیشنهاد می‌شود . در واقع موسیقی ریشه دار هر مملکتی که یک فرهنگ غنی دارد ، موسیقی سنتی یا کلاسیک یا موسیقی کلاسه شده ی آن مملکت نامیده می شود . هنر این است که ما از گنجینه منابعی غنی که در موسیقی و البته سایر هنرها مثل نقاشی ، شعر ، ادبیات و هنر های تجسمی داریم ، استفاده کنیم . کسی نمی‌تواند بگوید قرمه سبزی ، غذای سنتی است ، پس نباید آن را بپزیم، چون غذای روز نیست !!  هر آنچه که ما داریم ارزشمند است به شرط آن که از آن به شکلی درست استفاده کنیم .

نوازنده سنتور در گروه ” بانوان شیدا ” در پاسخ به اینکه ” اگر بیان درست موسیقی سنتی را پیدا کنیم ؛ آیا جوان امروزی به جای اینکه سراغ موسیقی های پاپ و… برود ، به سمت  موسیقی سنتی می‌آید ؟ ” گفت : من -به عنوان عضو کوچکی از جامعه موسیقی ایران- و تمامی همکارانم وظیفه داریم که برای نشر و سوق دادن موسیقی به داخل خانه های مردم راهی پیدا کنیم . جمله ای از استاد بزرگوارم ، استاد محمدرضا لطفی  -که روحشان شاد باشد – ، به خاطر دارم که همیشه می‌گفتند : « چقدر خوب است که ما بتوانیم ردیف موسیقی ایرانی را طوری بیان کنیم که یک خانم خانه دار هم بتواند وقتی ظرف می شوید ، ردیف گوش بدهد و از آن لذت ببرد . » و واقعا هم این کار را کردند . وقتی آلبوم « به یاد برومند »  منتشر شد ، همه در خانه هایشان گوش می‌دادند و در دل کسی که خیلی هم طرفدار موسیقی ایرانی نبود ، راه پیدا کرده بود . وظیفه ما موزیسین ها این است که معرفت و درک پیدا کنیم و بدانیم چیزی بدون زحمت به دست نمی‌آید .

نسترن هاشمی در ادامه در رابطه با سلیقه خاص خود در ساخت تصنیف توضیح جالبی داد :

تصنیف سازی یک لذت بزرگ است ؛ چرا که ما می توانیم محتوای شعری را که می خوانیم به وسیله موسیقی بیان کنیم. من تا چند سال پیش این لذت را نمی شناختم و فکر می کردم این توانایی در من وجود نداشته باشد و فقط روی قطعات ضربی کار می کردم . ولی اکنون تفکر من عوض شده است . باید بدون اغراق بگویم که در کار خود ، من برای شعر ها موسیقی نمی سازم ، من ملودی شعر ها را می شنوم و  آنها را  کشف می کنم . در واقع هر بار که شعری را پیدا می کنم و با آن ارتباط خوبی برقرار می کنم ، پای ساز می نشینم ؛ گویا شعر با من حرف می زند و ملودی هایش را می گوید . خیلی وقت ها حتی وقتی برای صدمین بار آن ملودی ها را می نوازم یا تنظیم می کنم ، اشک هایم سرازیر می شود .

علاوه بر این فکر می کنم رابطه مردم با شعر روان تر است . از این رو موسیقی را به وسیله شعر بسیار  بهتر می توان در بین عامه مردم و جامعه سوق داد . قطعا در آینده هم با توانی که دارم کار تصنیف سازی را ادامه می دهم . این کار برای من بسیار لذت بخش است .

در بخش دیگری از  این نشست  سرپرست گروه بانگ نو ، در خصوص تشکیل گروهی با اعضای ثابت توضیح داد : قاعدتا  گروه ، زمانی می تواند موفق باشد که با اعضای ثابت و موزیسین های همدل ؛ کسانی که ساز ، احساس و زمانبندی هم را بشناسند و وقتی روی سن هستند با یک نگاه بتوانند یکدیگر را درک کنند ، فعالیت کند . در گروه هر فرد به تنهایی باید یک رهبر ارکستر باشد . قطعا این برای ما ایده آل است . ما از سه سال پیش با تاسیس گروه « بانگ نو »  و برگزاری کنسرت ، این کار را کرده ایم و گروه تقریبا ثابت است. شاید به دلیل مشکلات نوازنده ها ، تغییراتی داشته ایم که کم و ناچیز بود . اما مشکلات مختلفی با خواننده ها وجود دارد که نمی خواهم به آن بپردازم . البته اینکه بخواهیم با یک خواننده ثابت کار کنیم شاید جذاب نباشد ، چون ما احتیاج به رنگ های صدای متفاوت داریم . ولی بسیار خوشحال می شوم که بتوانم خواننده ای داشته باشم که همیشه با او کار کنم .

هاشمی همچنین درباره ادامه همکاری با حسین علیشاپور به عنوان خواننده گفت : این همکاری ادامه نخواهد داشت و بیش از این توضیحی ندارم .

در پایان این نشست ، سوالی درباره حضور زنان در موسیقی ایران پرسیده شد که آیا در طول دهه ها ی اخیر تغییری کرده است یا نه ؟ هاشمی با تایید این تغییر ، در این باره توضیح داد : در سی سال اخیر ما شاهد تولد نوازنده های بانوی توانمندی هستیم . ما در نوازندگی هر سازی بانوانی داریم که حرف اول را در آن می زنند . به یاد دارم ، روزی که استاد لطفی می خواستند گروه ” بانوان شیدا ” را تشکیل دهند ، اولین سوال من از ایشان این بود که : « استاد ، چرا گروه بانوان ؟ چرا مرز بندی ؟ » استاد لطفی گفتند : ” اشتباه نکن ! موضوع این نیست که بخواهم زنان را از مردان جدا کنم . من از زمانی که به ایران آمده ام ، – چون کلاس شان به صورت گروهی بود و همه نوازنده ها در آن حضور داشتند – در شما خانم ها پتانسیلی را می بینم که وقتی روی سن ، کنار مردها می نشینید آن پتانسیل دیده نمی شود . من می خواهم گروه بانوان را تشکیل دهم تا به موازات گروه آقایان ثابت کنم که نوازنده های خانم هم به همان اندازه توانا هستند و بدون کمک آقایان می توانند صدای یک کنسرت را دربیاورند . ” خود استاد هم که همیشه لطف داشتند و در کنار ما روی سن تشریف داشتند . آنجا استاد ثابت کردند که بانوان می توانند .

در پایان این آهنگساز و مدرس دانشگاه با ابراز امیدواری نسبت به فعالیت بانوان در عرصه ی موسیقی گفت : ما نوازنده های بسیار توانمندی در بانوان داریم . جدیتی که در بانوان وجود دارد بسیار پررنگ است . من در طول چهار سالی که در دانشگاه هنر تدریس می کنم ، به این میزان از نظم و دیسیپلینی که در خانم های دانشجو می بینیم افتخار می کنم و بسیار به آنها امیدوار هستم . در حال حاضر خانم ها در موسیقی بسیار قوی هستند .

آلبوم موسیقی «شعر زن» به آهنگسازی و تنظیم‌کنندگی نسترن هاشمی توسط موسسه فرهنگی هنری «ماهور» روانه بازار موسیقی شده است . این آلبوم شامل ۱۰ قطعه به نام های «تا رهایی» باشعر از سیاوش کسرایی، «حضور» (تکنوازی سنتور بیات ترک)، تصنیف «هدیه برای خاک» با شعر از سیاوش کسرایی، «گذر»، «دوباره گفتگو»، «تکنوازی تار»، «ضربی بوسلیک»، «شور تا راک»، «تک نوازی سنتور»، «غبار» و تصنیف «شعر زن» با شعر از حسین منزوی است.

گفتنی است مراسم رونمایی از این آلبوم ، روز چهارشنبه ۱۹ دی ماه ۱۳۹۷ در فرهنگسرای ارسباران برگزار خواهد شد .