۹ سال از درگذشت معمار بزرگ ، طراح آرامگاه فردوسی گذشت

۹ سال از درگذشت حسین بن محمد معمار معروف به لرزاده ، معمار و هنرمند ایرانی ، همچنین طراح و سازنده آرامگاه فردوسی گذشت . وی در روز سه شنبه ۲۴ شهریور ۱۳۸۳ در سن ۹۸ سالگی دارفانی را وداع گفت و پیکر وی در مقبره خانوادگی اش که خود ساخته بود به خاک سپرده شد.

استاد لرزاده در طول عمر هنری نزدیک به یک قرن خود، مساجد متعددی را طراحی و اجرا کرد که در رأس آن مسجد اعظم (قم) به دعوت مستقیم آیت‌الله بروجردی قرار دارد. وی دارای سبک معماری ایرانی بود و در تمام شاخه‌های معماری همچون رسمی سازی، مقرنس، کاسه سازی و گره سازی مهارت داشت.

نخستین کار مستقل حسین لرزاده را می‌توان سر در بانک شاهی (بانک تجارت فعلی) واقع در میدان توپخانه تهران دانست. این کار به درخواست “کهل”، مسئول انگلیسی بانک جهت طراحی سردری ایرانی برای این بانک صورت گرفت.
سپس لرزاده در سال ۱۳۱۱ برای ساختن آرامگاه فردوسی به توس سفر می‌کند و مدتی با مرحوم عمادالکتاب که در آن هنگام ایام کهولت را می‌گذراند و برای خطاطی اشعار و نوشته‌های مقبره‌ حکیم فردوسی به آن‌جا رفته بود، همدم و محشور شد و شب‌ها در نزد او مشق خط می‌کرد.
نخستین طرح مقبره فردوسی آن زمان توسط آندره گدار پایه ریزی شده بود و تا پله دوم نیز اجرا شد. ولی چون طرحی که وی در نظر گرفته بود همچون اهرام مصر هرمی بود، این طرح مورد قبول ذکاءالملک فروغی رئیس انجمن آثار ملی وقت قرار نگرفت و قرار شد که معماری ایرانی با طرحی ملی آن را تکمیل کند که حسین لرزاده مأمور طراحی و ساخت مقبره حکیم فردوسی می‌شود.

وی طی گذشت ۱۸ ماه طرح را اجرا کرد و کار را تا جشن هزاره فردوسی به اتمام رساند. تاریخ پایان آرامگاه فردوسی مصادف با ۳۰ سالگی لرزاده نیز بود.
او پس از تکمیل مقبره فردوسی، ابیاتی را نیز ذکر کرد:‌
«به شمسی شد اتمام آرامگه
هزار و سه صد از پی‌اش، سیزده»

پس از اتمام کار آرامگاه فردوسی،‌ استاد به تهران بازگشت و مشغول به کار روی “کاخ مرمر” شد که گنبد این کاخ نیز از آثار ایشان است.

استاد لرزاده کار بر روی ۸۴۲ مسجد را در افتخارات خود دارد که از آن جمله می‌توان به مساجد زیر اشاره کرد:
“مسجد لرزاده” در ‌خیابان لرزاده خیابان خراسان، “مسجد سلمان” واقع در خیابان شهباز خیابان غیاثی، “مسجد سجاد” در ‌خیابان جمهوری، “مسجد اعظم قم” ، “مسجد امام حسین(ع)” در ‌خیابان امام حسین(ع)، “مسجد فخریه” در خیابان امیریه، “مسجد زعیم” در ‌خیابان منیریه، “مسجد فرازنده” در خیابان شوش، “مسجد سپهسالار” واقع در ‌خیابان بهارستان و چندین و چند مسجد دیگر.

تالیفات وی نیز «احیای هنرهای از یاد رفته»، «نغمه لرزاده»، «صد امید»، «ماجرای معماری سنتی ایران در خاطرات استاد حسین لرزاده، از انقلاب تا انقلاب» است.