دبیر جشنواره رژان: هدف از برپایی جشنواره این است که خلاقیت عکاسان، در کشور بالا رود

سومین جشنواره عکس رژان، روز دوشنبه ۱۰ شهریورماه ۹۳ در تالار استاد شهناز، با حضور داوران و عکاسان در خانه هنرمندان ایران برگزار شد. از این رو مصاحبه ای انجام دادیم با طه طوفانی، دبیر جشنواره که می توانید در ذیل بخوانید:

مینا محمدی- سرویس عکاسی هفت گاه : برگزار کنندگان این جشنواره چه هدفی را دنبال می کنند؟ تاکنون موضوعاتی که انتخاب شده  بر چه اساسی بودند؟

طوفانی: هدف از برپایی جشنواره این است که خلاقیت عکاسان، در کشور بالا رود. موضوعاتی هم که انتخاب می شود کاملا انتزاعی است. سال اول، گرما ، سال دوم آب، سال سوم رنگ  موضوع جشنواره بودند و سال آینده هم که به زودی اعلام خواهیم کرد با مو ضوع صدا و با بخش جانبی موسیقی ست. که احتمالا ، آثار به صورت تک عکس و مجموعه پذیرفته خواهد داشت.

شرکت روژان، پروژه ی جشنواره روژان را فقط محدود به عکس نمی داند. کاری که ما امسال انجام دادیم این بود که آقای میشل ستبون که در اوایل انقلاب به ایران آمده بودند و فکر می کنم یک چیزی نزدیک به ده هزار عکس از سالهای اول انقلاب و تحولات کشور در آن زمان را عکاسی کردند، به ایران دعوت کردیم . عکاس های ایرانی در آن زمان خیلی تعدادشان کم بود و فعالیت کمی هم داشتند. ایشان آن موقع، در آژانس سیپا کار میکرد و  به ایران مامور می شود تا عکاسی کند .

شرکت روژان تصمیم دارد علاوه برآن بحثی که در ابتدا اشاره کردم که خلاقیت عکاس ها را در کشور افزایش دهد و به هر حال به عنوان بخش خصوصی این را وظیفه ی خودش می داند . یک بحث دیگر در رابطه با انقلاب را دنبال کند و این علاقه ی کسانی ست که در شرکت روژان کار می کنند.

می خواهند هر سال از عکاس های مطرحی که در اوایل انقلاب از کشور عکاسی کردند را به ایران دعوت کنند که بیایند و فیلمشان هم ساخته شود و همچنین کتاب عکس هایش منتشر و رونمایی شود. مثل برنامه هایی که ما امروز (روز افتتاحیه جشنواره) داشتیم.

 آقای ستبون سال قبل آمدند . ما فیلمشان را ساختیم. به احتمال خیلی قوی در سال آینده ، آقای دیوید برنِت از امریکا، مهمان ما خواهند بود و در همین فاصله امکان دارد که فیلمشان را هم بسازیم. و همینطور کتاب و عکسهایشان منتشر شود.

در همین راستا، با هشت یا نه نفر از سایر عکاسان در دنیا صحبت شده که تا الان تاییدیه سه نفر از آنها گرفته شده و در حال حاضر، هماهنگی های داخل کشور باید انجام شود.  ما تصمیم داریم این کار را ادامه دهیم. حالا شاید در آینده، پروژه های دیگری به این مجموعه ای که میبینید اضافه شود.

در این دوره چه تعداد آثار به جشنواره رسیده است؟

تعداد آثاری که امسال به دست ما رسید حدودا می توانم بگویم که یک رشد۳۰ درصدی نسبت به سال گذشته داشت و حول و حوش بیست و یک هزار عکس از دو هزار و هفتصد عکاس، از سراسر کشور به دست ما رسید. کار دیگری که ما در این جشنواره انجام دادیم این است که به صورت سنتی عمل نکردیم، یعنی عکاس ها در سایت ثبت نام می کنند و حساب کاربری (اکانتی) دارند و می توانند عکس هایشان را آپلود کنند. از همین فرایند حتی برای داوری هم استفاده می شود. به هرحال به خاطر اعتمادی که در این سال ها شده، عکاسان استقبال خیلی خوبی از جشنواره می کنند. تقریبا فکر می کنم بیشتر دوستانِ عکاسی که در کشور می شناسیم و در جاهای مختلفی کار می کنند و عکس می دهند در این جشنواره می توانید اسم هایشان  را ببینید . در نهایت فکر میکنم بیش از هشتاد نفر از عکاس ها، آثارشان به جشنواره راه پیدا کرد.

ملاک انتخاب آثار چه بود؟

چون بیست و یک هزار عکس به دست ما رسیده بود، ما چاره ای نداشتیم جز این که یک هییت انتخاب داشته باشیم. یک هییت انتخاب که قبل از مرحله ی داوریِ نهایی، بتوانند عکس ها را انتخاب کنند . آثار، یک ریزشی داشته باشند که به یک تعداد قابل داوری کردن برسیم. این کار انجام شد و هییت انتخاب که مورد قبول داوران اصلی ما بودند این کار را انجام دادند.

امسال، داوران اصلی ما آقایان ریکاردو زیپولی از ایتالیا ، خسرو سینایی، ، عباس کوثری، پیمان هوشمندزاده و مهدی مقیم‌نژاد بودند.

بالاخره سطح سلیقه داوران در ادوارمختلف، طبیعتا تغییراتی در نتایج داوری بوجود می آورد. اما آن چیزی که من دلم میخواهد منعکس شود این است که ما، به خاطر نوع داوری که انجام می دهیم، هیچ کدام از داورها و حتی خود من، تا لحظه ی آخر نمی دانیم که عکس، مربوط به چه کسی است که برای دوستانِ عکاس، هیچ شائبه ای پیش نیاید. تمام عکس ها توسط نرم افزار، کدگذاری می شود و در آخر داوری می شود و در انتها، به این می رسیم که این تعداد از کد ها برنده شدند. یعنی مثلا صد و خورده ای عدد عکس، برنده شدند. آن موقع تازه ما می آییم سراغ اینکه اینها چه کسانی هستند. دلم می خواهد این مطلب منعکس شود که بعضا برای بعضی از دوستان این شائبه پیش می آید که آیا نگاه خاصی وجود دارد. چون بالاخره هرکدام از داور ها به نوعی خودشان عکاس هستند. ممکن است خدایی نکرده در ذهن داوری این شکل بگیرد که از تیم خودش کسی برنده شود. اما این واقعا وجود ندارد. به خاطر آن بحث نرم افزاری که گفتم. اصلا ما چنین اجازه ای نمی دهیم که این اتفاق رخ دهد. به خاطر اینکه حیثیت جشنواره زیر سوال می رود.

اگر بخواهید از کارهای راه یافته به جشنواره یک تقسیم بندی داشته باشید آثار را چگونه تقسیم بندی میکنید؟

همانطور که در آثار مشاهده می کنید جشنواره روژان دو بخش کلی دارد. بخش اصلی با موضوع  رنگ و بخش ویژه با موضوع برف.

در هر دو بخش، هم به صورت تک عکس و هم به صورت مجموعه عکس آثار پذیرفته شدند. تفاوت عمده ای که جشنواره روژان با جشنواره های دیگر دارد این است که یک حرکت مستقل است و کاملا توسط بخش خصوصی انجام می شود و ما اصلا هیچگونه اسپانسر دولتی برای این جشنواره نداشتیم و تصمیمی هم برای این کار نداریم. در واقع این یک جشنواره کاملا مستقل است.

در رابطه با بخش ویژه ی این جشنواره که امسال با موضوع برف است، توضیح دهید.

در بخش ویژه، نگاه ما کمی متفاوت است. اولا که بخش ویژه باعث میشود که ما عملا دو موضوع در جشنواره داشته باشیم. و سعی هم میکنیم که بخش ویژه یک ربطی هم به بخش اصلی داشته باشد. یعنی همانطور که در ابتدا عرض کردم که موضوع جشنواره در سال آینده صداست و موضوع بخش جانبی آن موسیقی ست. یعنی یک قرابت معنایی همیشه وجود دارد. طبیعتا وقتی امسال هم موضوع جشنواره ، رنگ هست، چون المان خیلی باز است، خلاقیت ها می تواند متنوع باشند. ولی وقتی موضوع برف باشد، این موضوع روی قدرت عکاسی دوستان، می تواند خیلی تاثیرگذار باشد. اینکه هرکسی از موضوع «سفید به رنگ برف» چه برداشتی می کند و چه پیامی میدهد.

آیا آثار نهایی انتخاب شده در این جشنواره به چاپ میرسند یا در جای دیگری هم به نمایش درخواهند آمد؟

آثاری که در جشنواره انتخاب می شوند از دهم تا چهاردهم شهریور ماه در چهار گالری خانه هنرمندان به نمایش در می آیند . و غیر از آن، کتاب آثار جشنواره هم چاپ شده است. ده نفر هم برگزیده ی نهایی داریم که هر ده نفر ۵۰۰ یورو جایزه نقدی میگیرند. علاوه بر این، به ازای هر تک عکسی که از دوستان، به جشنواره راه پیدا کرده ۲۵یورو و به ازای هر مجموعه عکس هم ۷۵یورو جایزه به دوستان تقدیم می کنیم.

صحبت پایانی اگر دارید بفرمایید.

از خانه هنرمندان تشکر میکنم که در برگزاری این جشنواره به ما کمک کرد و همچنین از شرکت روژان که در واقع فکر میکنم جزو معدود بخشِ خصوصی هایی باشد که اساسا به کار فرهنگی، به صورت جدی اهمیت میدهد. نمی خواهم توهین کنم ولی امیدوارم که جشنواره های دیگر هم در کشور از نظر کیفیت رشد کنند. کیفیت جشنواره ی ما کاملا قابل قیاس است . دوستان عکاس هم می دانند و به همین علت در این جشنواره شرکت می کنند و ما روی این موضوع ادعا داریم.

 اما امیدوارم بقیه جشنواره هایی که در کشور برگزار می شود، لااقل کمی از روش های سنتی خارج شوند. من هنوز میبینم جشنواره هایی، با ایمیل یا سی دی عکس دریافت می کنند . خوب اینها خیلی روش های  به نوعی عقب مانده است. اگر به دنیا هم نگاه کنیم دیگر این روش ها مرسوم نیست. البته روشهای جدید، الزاما روش های پر هزینه ای هم نیست. می شود با خیلی از این روش ها هزینه ها را هم کاهش  داد. امیدوارم همه جشنواره ها کیفیت بهتری پیدا کنند  و ما هم روز به روز رشد کنیم.