محسن حیدریه : شناسـاندن موسیقی نواحـی به مردم ، وظیــفه ی مسئولین و ارگان های هنـری است

گروه “شبدیز” به سرپرستی محسن حیدریه از شهرستان بوشهر در بخش نواحی در سی امین جشنواره موسیقی فجر شرکت کرده است . این گروه که به تازگی از جشنواره مالزی بازگشته ، کنسرت های متعددی را در شهرهای مختلف ایران و سایر کشورها برگزار کرده است . خبرنگار سرویس موسیقی هفت گاه ، گفت و گویی را با محسن حیدریه سرپرست گروه “شبدیز” به بهانه ی حضورش در جشنواره موسیقی فجر داشته است که می توانید آن را در ادامه مطالعه کنید .

از اجرای امشب و سالن راضی بودید ؟

با آن که ما به هر کسی می گفتیم تالار ایوان شمس کنسرت داریم و شاید ۹۰ درصد افرادی که به آن ها اطلاع رسانی کردیم ، نمی دانستند ایوان شمس کجاست ، خدا را شکر ، سالن تقریبا پر بود و استقبال هم خیلی خوب بود . از اجرای بچه های گروه هم راضی هستم ، دستشان درد نکند .

تا به امروز در جشنواره بین المللی موسیقی فجر شرکت داشتید ؟

اولین بار در سال ۱۳۷۳ در جشنواره موسیقی فجر شرکت کردم . در دوره های بعد ، زمان برگزاری جشنواره مقارن با سفرهای خارجی گروه من می شد و متاسفانه نمی توانستیم در جشنواره شرکت کنیم . امسال با این که یک سفر برون مرزی به مالزی داشتیم ولی چون تاریخش با جشنواره کمی فاصله داشت ، هم به جشنواره ی مالزی رسیدیم هم به جشنواره ی فجر .

“شبدیز” یعنی چه ؟

“شبدیز” چند معنی دارد ، یعنی رنگ شب ، اسم اسب خسرو پرویز هم بود . “شبدیز” داستانی دارد که ما بر اساس آن داستان اسم “شبدیز” را برای گروه مان انتخاب کردیم . همانطور که گفتم “شبدیز” اسم اسب خسرو پرویز بود که خسرو پرویز علاقه بسیاری به او داشت . پیش از یکی از سفرهایش اسب مریض می شود ، خسرو پرویز می گوید که اسب من را مداوا کنید ، مبادا که اتفاقی برایش بیافتاد . خسرو پرویز به سفر می رود و شبدیز می میرد . وزیر و اطرافیان اعلام می کنند که اگر کسی خبر مرگ شبدیز را به خسرو پرویز بدهد ، مساوی با مرگ است . باربد موسیقیدان دوره خسرو پرویز می گوید وقتی سلطان آمد ، من کاری می کنم که خسرو پرویز هم بفهمد شبدیز مرده و هم کسی صدمه نبیند . وقتی خسرو پرویز از سفر برمی گردد ، باربد با ساز خود عود یا بربط موسیقی ای حزین می نوازد . خسرو پرویز به او می گوید ، استاد آنچنان حزین می نوازی که گویا شبدیز مرده است . باربد می گوید سلطان خودت گفتی . باربد با این موسیقی به خسرو پرویز می فهماند که شبدیز مرده است و کسی هم صدمه ای نمی بیند . بر اساس همین اسم گروه را “شبدیز” گذاشتیم یعنی یکی از الحان موسیقی باستان .

در ابتدای شکل گیری گروه اسم گروه تان “نغمه لیان” بود . چه شد که اسم گروه تغییر پیدا کرد ؟ اعضای گروه هم تغییر کردند ؟

اعضای گروه ممکن است از بوشهر خارج شوند یا به هر دلیلی از گروه جدا شوند و این گونه ممکن است بعضی از اعضای گروه مان عوض شوند . در سال ۷۷ که گروه “نغمه لیان” را تشکیل دادیم ، خیلی از گروه ها بودند مانند “مروارید لیان” که الان تبدیل به “لیان” شده است . لیان اسم قشنگی است ولی الان همه از این لفظ استفاده می کنند . ما از سال ۸۱ رسما اسم گروه را به “شبدیز” تغییر دادیم .

شما جایگاه موسیقی نواحی را در موسیقی کشور به چه شکل می بینید؟

بهتر است که سالن های بهتری به ما بدهند . سالن ایوان شمس سالن خوبی است ولی هنوز برای مردم جا نیفتاده است . خیلی از کنسرت های گروه های دیگر ، به غیر از نواحی را در تالار وحدت یا برج میلاد می گذارند ولی کنسرت نواحی را در سالنی که جانیفتاده می گذارند که خیلی از تهرانی ها هم نمی شناسند . اگر مسئولین بعضی از کنسرت های نواحی را در تالار وحدت می گذاشتند نکته ی مثبتی برای این گروه محسوب می شد .

برای شناساندن هرچه بیشتر موسیقی نواحی به مردم باید چه کرد ؟

فکر می کنم این کار وظیفه ی مسئولین و ارگان های هنری کشور است . البته مسئولین و صدا و سیما مرکز استان ها شعار اهمیت دادن به موسیقی نواحی را می دهند ولی در عمل اینطور نیست . مثلا صدا و سیمای بعضی از استان ها وقتی می خواهند برنامه های خود را پر کنند از موسیقی صحنه های بومی استفاده می کنند . ولی وقتی برنامه های مهم دارند ، از خواننده ها ی غیر بومی استفاده می کنند . شعار حمایت از موسیقی بومی می دهند ولی در عمل از موسیقی غیر بومی حمایت می کنند . اگر شعار و عملشان یکی بود بهتر می شد .

شما در شهر های دیگر ایران غیر از تهران  نیز کنسرت داشته اید ؟

بله . الحمدالله ما در هر کجای دنیا اجرا داشتیم ، استقبال خوب بود ولی امشب استقبال بی نظیر بود و در ذهن من می ماند .

شما در کشور های دیگر هم اجرا داشته اید . استقبال دیگر کشور ها از موسیقی نواحی ما مخصوصا جنوب کشور چگونه بوده است ؟

ما به هر کشوری که رفتیم استقبال خوبی کردند . به خصوص کشور های آفریقایی که فرهنگ و ریتم آنها نزدیک به ما است . در کشور مال یا سنگال که ما برنامه داشتیم بعضی از واژه ها مثل هلما و … را با ما همخوانی می کردند . کشور های آفریقایی به دلیل استقبال بی نظیرشان در ذهن من مانده است .

جایگاه جشنواره را در معرفی انواع موسیقی به مخاطب ، چگونه ارزیابی می کنید ؟

خیلی خوب است ولی اگر تبلیغات گسترده تری داشتند حتما استقبال بهتری از کارها می شد . اگر در جدول برنامه ها و یا بیلبورد ها به عنوان مثال می نوشتند “شبدیز” – محسن حیدریه – بوشهر و اسم شهر را می آوردند بالطبع استقبال بهتری می شد .

انتقاد یا پیشنهادی نسبت به نحوه ی برگزاری جشنواره موسیقی فجر دارید؟

اگر این امکان وجود داشت که گروه ها با هم باشند و تبادل نظر داشته باشند و موسیقی های خود را به دیگر گروه ها نشان دهند ، خیلی بهتر بود ..